Album Maksa i Aleksandra Gierymskich
Ktoś może pojmować tylko życie w historii, jak inny widzieć tylko życie w akcji, a pomimo to dzieła jednego i drugiego będą miały jednakową artystyczną wartość pod
warunkiem:
1.
aby ci, którzy malują Cezarów, Cromwellów, Neronów, Kolumbów lub Husów, nie pokazywali nam licho portretowanych modeli bez wyrazu i nie wmawiali w siebie i w drugich, że te
włóczęgi wszystkich akademii i wszystkich pracowni są osobistościami historycznymi na tle historycznym;
2.
aby środki techniczne nie były sztukami lub sztuczkami zapożyczonymi u kogoś trzeciego;
3. aby uczucie, jakie obraz wyraża, było ich własnym uczuciem.
«Wszystko — pisze Maks Gierymski jak gdyby umyślnie w tym przedmiocie — co jest wysiłkiem zgrymaszonej wyobraźni, często gwałconej nawet w celach materialnych, wszystko, co jest
naśladowaniem choćby najbardziej wielkich, oryginalnych i uznanych arcydzieł, nie ma dla sztuki żadnego znaczenia.
Tylko to, co płynie samo z przepełnionej duszy artysty, jest dziełem godnym sztuki.
»
Tak, lecz aby to coś mogło «płynąć samo», potrzeba przede wszystkim, aby dusza artysty istotnie była «przepełnioną».
Nie od rzeczy będzie przytoczyć tu dłuższy wyjątek z dziennika Maksa, który jest całą niemal genezą psychologii artysty.
«Człowiek — wykłada on tutaj — co tylko dotykalnie w rzeczywistym świecie, w świecie zmysłów, rozkosz znajduje, nie może być poetą i artystą.
Upodobanie do przedmiotów widzianych w wyobraźni, upodobanie wyższe i silniejsze nad wszystkie przyjemności zmysłowe, pcha człowieka do ustalenia jakimkolwiek bądź sposobem tych
obrazów, tych widziadeł duszy.
Zmysły służą człowiekowi do tego, aby mógł wrażenia ze świata zewnętrznego odbierać; pamięć zatrzymuje niektóre z nich — i te stają się wybitniejszymi; w nich człowiek
od młodości już podoba sobie i z małą zmianą do końca życia podobać sobie będzie.
<<Poprzednia 1 | 2 | 3 | 4 | 5 | 6 | 7 | 8 | 9 | 10 | 11 | 12 | 13 | 14 | 15 | 16 | 17 | 18 | 19 | 20 | 21 | 22 | 23 | 24 | 25 | 26 | 27 | 28 | 29 | 30 | 31 | 32 | 33 | 34 | 35 | 36 | 37 | 38 | 39 | 40 | 41 | 42 | 43 | 44 | 45 | 46 | 47 | 48 | 49 | 50 | 51 | 52 | 53 | 54 | 55 | 56 | 57 | 58 | 59 | 60 | 61 | 62 | 63 | 64 | 65 | 66 | 67 | 68 | 69 | 70 | 71 | 72 | 73 | 74 | 75 | 76 | 77 | 78 | 79 | 80 | 81 | 82 | 83 | 84 | 85 | 86 | 87 | 88 | 89 | 90 | 91 | 92 | 93 | 94 | 95 Nastepna>>